پیام‌های کلیدی
درمان ارتودنسی با quad-helix (ثابت) یا صفحات انبساط (قابل جابه‌جایی) برای اصلاح کراس‌بایت خلفی در کودکان موثر است. چهار مارپیچ احتمالا حتی موثرتر از صفحات انبساط است. برای نوجوانان، احتمالا هیچ تفاوتی بین Hyrax و Haas برای اصلاح کراس‌بایت خلفی وجود ندارد.
مشکل چیست؟
کراس‌بایت خلفی زمانی رخ می‌دهد که دندان‌های بالا یا فک بالایی باریک‌تر از دندان‌های پائینی باشند. این وضعیت می‌تواند در یک طرف یا هر دو طرف قوس‌های دندانی اتفاق افتند. در این حالت احتمال بروز مشکلات دندانی (به عنوان مثال سائیدگی دندان‌ها روی هم)، رشد غیر-طبیعی فک‌ها، مشکلات مفصلی، و ظاهر غیر-متقارن صورت افزایش می‌یابد. کراس‌بایت خلفی حدود 4% و 17% از کودکان و نوجوانان را در اروپا و آمریکا تحت تاثیر قرار می‌دهد.
روش‌های درمانی مختلفی پیشنهاد شده، که در نتیجه آن بریس‌های مختلفی تولید شدند. درمان اساسی برای اصلاح کراس‌بایت شامل استفاده از یک دستگاه ارتودنسی روی کام (سقف دهان) برای پهن کردن فک بالا با اعمال فشار روی هر دو طرف فک است. دستگاه‌ها را می‌توان ثابت کرد (به عنوان مثال quad-helix؛ Haas؛ Hyrax expander) یا قابل جابه‌جایی باشند (به عنوان مثال صفحه انبساط). دستگاه‌های ثابت به دندان‌ها چسبانده می‌شوند، در حالی که دستگاه‌های قابل جداسازی می‌توانند توسط بیماران از دهان خارج شوند.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
می‌خواستیم تاثیرات بریس‌های مختلف را برای اصلاح کراس‌بایت خلفی بدانیم.
ما چه کردیم؟
برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که اثربخشی بریس‌های مورد استفاده را برای اصلاح کراس‌بایت خلفی ارزیابی کردند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد 31 مطالعه را با حضور 1410 کودک و نوجوان پیدا کردیم که به‌طور تصادفی در یک گروه درمانی یا عدم-درمان قرار گرفتند. سیزده مطالعه شامل کودکان (7 تا 11 سال)، 12 مطالعه شامل نوجوانان (12 تا 16 سال)، و شش مطالعه شامل هر دو گروه سنی بودند. هشت مطالعه در ترکیه، چهار مطالعه در برزیل، چهار مطالعه در سوئد، سه مطالعه در ایالات متحده آمریکا، سه مطالعه در ایتالیا، دو مطالعه در کانادا، و یک مطالعه در آلمان، بریتانیا، سوئیس، ایران، اسپانیا، هند و استرالیا انجام شدند. بیست-هفت مطالعه در دانشگاه‌ها و مراکز بالینی، یک مطالعه در مطب خصوصی انجام شدند و سه مطالعه مکان انجام مطالعه را بیان نکردند.
نتایج اصلی چه بودند؟
گسترش قوس بالایی با بریس‌های ثابت یا متحرک در کودکان می‌تواند کراس‌بایت خلفی را اصلاح کند.
هنگام مقایسه بریس‌های ثابت و متحرک در برابر یکدیگر، مطالعات نشان دادند که quad-helix (دستگاه ثابت) موفق‌تر از صفحه انبساط (دستگاه متحرک) بوده و درمان با quad-helix زمان کمتری برد.
برای مقایسه‌های دیگر بین انواع مختلف درمان، شواهدی وجود نداشت که نشان دهد یکی از درمان‌ها بهتر از دیگری کار می‌کند، اما اطمینان متوسط تا پائینی به نتایج داشتیم، بنابراین تحقیقات آینده ممکن است آن‌ها را تغییر دهند.
این نتایج تا چه میزان قابل اطمینان هستند؟
اعتماد ما به نتایج برای نتایج اصلی در سطح بالا تا متوسط است. برای مقایسه‌های دیگر، اعتماد ما به نتایج در سطح پائین است.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
این مرور به‌روز است. شواهد تا اپریل 2021 به‌روز است.
برای کودکان در مرحله اولیه دندان-درآوری مختلط (سن 7 تا 11 سال)، quad-helix و صفحات انبساط بیشتر از عدم-درمان برای اصلاح کراس‌بایت خلفی مفید هستند. صفحات انبساط فاصله بین-کانین را نیز افزایش می‌دهند. Quad-helix برای اصلاح کراس‌بایت خلفی و افزایش فاصله بین-مولر موثرتر از صفحات انبساط است. طول دوره درمان با quad-helix کوتاه‌تر از صفحات انبساط است.
برای نوجوانان در مرحله دندان-درآوری دندان‌های دائمی (سن 12 تا 16 سال)، اثربخشی Hyrax و Haas برای اصلاح کراس‌بایت خلفی و افزایش فاصله بین-مولر مشابه هستند.
شواهد باقی‌مانده برای نتیجه‌گیری قوی پیرامون اثربخشی اصلاح کراس‌بایت خلفی کافی نبود.
کراس‌بایت خلفی (posterior crossbite) زمانی رخ می‌دهد که دندان‌های عقب بالایی داخل دندان‌های عقب پائینی را گاز می‌گیرند. شیوع کراس‌بایت خلفی در کودکان و نوجوانان در اروپا و آمریکا، به ترتیب، حدود 4% و 17% است. چندین روش درمانی برای اصلاح این مشکل توصیه شده، که به مسائل دندانی مانند افتادن دندان، رشد غیر-طبیعی فک‌ها، مشکلات مفصلی، و عدم-تقارن در ظاهر صورت مربوط می‌شوند. درمان شامل پهن کردن فک بالا با دستگاه ارتودنسی است، که می‌تواند ثابت باشد (به عنوان مثالquad-helix) یا قابل جابه‌جایی (به عنوان مثال صفحه انبساط (expansion plate)). این سومین نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین است که نخستین‌بار در سال 2001 منتشر شد.
ارزیابی اثرات درمان‌های مختلف ارتودنسی برای کراس‌بایت خلفی.
متخصص اطلاعات گروه سلامت دهان در کاکرین (Cochrane Oral Health) تا 8 اپریل 2021 چهار بانک اطلاعاتی کتاب‌شناختی را جست‌وجو کرده و از روش‌های جست‌وجوی بیشتر برای شناسایی مطالعات منتشر شده، منتشر نشده و در حال انجام بهره برد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) از درمان ارتودنسی برای مدیریت بالینی کراس‌بایت خلفی در کودکان و بزرگسالان.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم و دو مرتبه نتایج حاصل از جست‌وجوهای الکترونیکی را بررسی کرده، داده‌ها را استخراج کرده، و احتمال وجود خطر سوگیری (bias) را در مطالعات وارد شده ارزیابی کردند. نویسنده سوم مطالعه برای حل اختلاف‌نظرها شرکت کرد. از خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) برای خلاصه کردن داده‌های دو-حالتی (رویداد) استفاده کردیم، مگر اینکه مقادیر صفر در بازوهای کارآزمایی وجود داشتند، که در این مورد از نسبت‌های شانس (ORs) استفاده شد. از تفاوت‌های میانگین (MD) با 95% CI برای خلاصه کردن داده‌های پیوسته استفاده کردیم. متاآنالیزها با استفاده از مدل اثر-ثابت انجام شدند. از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی قطعیت شواهد مربوط به پیامدهای اصلی بهره بردیم.
تعداد 31 مطالعه را شامل حدود 1410 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده وارد کردیم. هشت مطالعه در معرض خطر پائین سوگیری، 15 مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری قرار داشته، و خطر سوگیری در هشت مطالعه دیگر نامشخص بود.
مداخلات در برابر مشاهده
برای کودکان (سن 7 تا 11 سال)، روش درمانی quad-helix در مقایسه با مشاهده برای اصلاح کراس‌بایت خلفی مفید بوده (OR: 50.59؛ 95% CI؛ 26.77 تا 95.60؛ 3 مطالعه، 149 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا) و منجر به فواصل بالاتر بین-مولار نهایی شد (MD؛ 4.71 میلی‌متر؛ 95% CI؛ 4.31 تا 5.10؛ 3 مطالعه، 146 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط).
برای کودکان، صفحات انبساط در مقایسه با مشاهده نیز برای اصلاح کراس‌بایت خلفی مفید بوده (OR: 25.26؛ 95% CI؛ 13.08 تا 48.77؛ 3 مطالعه، 148 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا) و منجر به فواصل بالاتر بین-مولار نهایی شدند (MD؛ 3.30 میلی‌متر؛ 95% CI؛ 2.88 تا 3.73؛ 3 مطالعه، 145 شرکت‌کننده، 3 مطالعه؛ شواهد با قطعیت متوسط). علاوه بر این، صفحات انبساط منجر به فواصل بالاتر بین-کانین (دندان نیش یا canine) شد (MD؛ 2.59 میلی‌متر؛ 95% CI؛ 2.18 تا 3.01؛ 3 مطالعه، 145 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط).
استفاده از Hyrax در مقایسه با مشاهده احتمالا برای اصلاح کراس‌بایت خلفی موثر است (OR: 48.02؛ 95% CI؛ 21.58 تا 106.87؛ 93 شرکت‌کننده، 3 مطالعه؛ شواهد با قطعیت متوسط). دو مورد از مطالعات روی نوجوانان (سن 12 تا 16 سال) متمرکز شده و دریافتند که Hyrax در مقایسه با مشاهده فاصله بین-مولر را افزایش می‌دهد (MD؛ 5.80؛ 95% CI؛ 5.15 تا 6.45؛ 2 مطالعه، 72 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت متوسط).
مداخله A در مقابل مداخله B
هنگام مقایسه quad-helix با صفحات انبساط در کودکان، quad-helix برای اصلاح کراس‌بایت خلفی (RR: 1.29؛ 95% CI؛ 1.13 تا 1.46؛ 3 مطالعه، 151 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت متوسط)، فاصله نهایی بین-مولر (MD؛ 1.48 میلی‌متر؛ 95% CI؛ 0.91 میلی‌متر تا 2.04 میلی‌متر؛ 3 مطالعه، 151 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بالا)، فاصله بین-کانین (0.59 میلی‌متر بالاتر (95% CI؛ 0.09 میلی‌متر تا 1.08 میلی‌متر؛ 3 مطالعه، 151 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) و طول درمان (MD؛ 3.15- ماه؛ 95% CI؛ 4.04- تا 2.25-؛ 3 مطالعه، 148 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) موثرتر بود.
هیچ شواهدی دال بر تفاوت بین Hyrax و Haas برای اصلاح کراس‌بایت خلفی (RR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.18؛ 3 مطالعه، 83 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت متوسط) یا فاصله بین-مولر (MD؛ 0.15- میلی‌متر؛ 95% CI؛ 0.86- میلی‌متر تا 0.56 میلی‌متر؛ 2 مطالعه روی نوجوانان، 46 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) به دست نیامد.
هیچ شواهدی دال بر تفاوت بین Hyrax و پهن کردن استخوان تحمل‌کننده دندان برای اصلاح کراس‌بایت (RR: 1.02؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.12؛ I² = 0%؛ 3 مطالعه، 120 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت پائین) یا فاصله بین-مولر (MD؛ 0.66- میلی‌متر؛ 95% CI؛ 1.36- میلی‌متر تا 0.04 میلی‌متر؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه، 65 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) وجود نداشت.
هیچ شواهدی دال بر تفاوت بین Hyrax و پهن کردن استخوان تحمل‌کننده دندان برای اصلاح کراس‌بایت خلفی (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.07؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه روی نوجوانان، 81 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) یا فاصله بین-مولر (MD؛ 0.14- میلی‌متر؛ 95% CI؛ 0.85- میلی‌متر تا 0.57 میلی‌متر؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه، 81 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.