Pytanie przeglądu

Jaka jest skuteczność i bezpieczeństwo akupunktury w leczeniu zaburzeń owulacji u kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS)?

Wprowadzenie

U kobiet z PCOS w obrębie jajników (narząd produkujący komórki jajowe) powstaje wiele cyst (pęcherzyki wypełnionych płynem). Schorzenie to charakteryzuje się takimi objawami, jak rzadka lub bardzo skąpa menstruacja (miesiączka), trudności z poczęciem dziecka (zajście w ciążę) oraz nadmierny przyrost włosów (w lokalizacjach typowych dla owłosienia męskiego; przyp.tłum.). Kobiety mogą mieć objawy lub nie. Obecnie w krajach zachodnich standardy postępowania u kobiet z PCOS obejmują leczenie farmakologiczne, zabiegi chirurgiczne i zmianę stylu życia. Istnieją dane naukowe sugerujące, że akupunktura może wpływać na owulację (uwolnienie komórki jajowej) poprzez wpływ na poziom różnych hormonów. Akupunktura to chińska terapia, w której drobne igły są wprowadzane do skóry w określonych miejscach. Dokładny mechanizm działania akupunktury w PCOS nie jest do końca poznany i chcieliśmy w tym przeglądzie zbadać jego skuteczność w PCOS.

Charakterystyka badań

Przeszukaliśmy medyczne bazy danych w celu wyodrębnienia badań klinicznych (takie badania, w których osoby są losowo przydzielane do jednej z dwóch lub więcej grup terapeutycznych) dotyczących kobiet z PCOS rzadko lub nigdy nie mających owulacji, u których stosowano akupunkturę. Interwencję tą porównywano z akupunkturą pozorowaną, brakiem leczenia, zmianą stylu życia (np. relaksacją) i leczeniem konwencjonalnym.

W tym przeglądzie uwzględniliśmy 8 badań z udziałem 1546 kobiet. W badaniach porównywano prawdziwą akupunkturę z akupunkturą pozorowaną, klomifenem (lek wywołujący owulację), relaksacją i Diane-35 (skojarzona tabletka antykoncepcyjna; lek ten jest stosowany w celu leczenia objawów, np. nadmiernego owłosienia lub nieregularnych miesiączek u kobiet z PCOS, a nie wywołania owulacji; przyp.tłum.), oceniano także elektroakupunkturę niskiej częstotliwości (prąd o niskim natężeniu przekazywany przez igły akupunkturowe) w porównaniu z ćwiczeniami fizycznymi. Włączyliśmy kobiety, które chciały zajść w ciążę oraz takie, które pragnęły mieć regularną owulację i kontrolę objawów jako dwie główne grupy zainteresowań.

Główne wyniki

Naszymi głównymi punktami zainteresowań były: wskaźnik żywo urodzonych dzieci, wskaźnik ciąży mnogiej (dla kobiet, które chciały zajść w ciążę) oraz wskaźnik owulacji (dla kobiet, które chciały regularnej owulacji/kontroli symptomów). Ze względu na bardzo niską jakość danych naukowych i nieprecyzyjne wyniki nie byliśmy pewni co do wpływu akupunktury na wskaźnik żywo urodzonych dzieci, ciąży mnogiej i jajeczkowania w porównaniu z akupunkturą pozorowaną. Z tych samych powodów byliśmy również niepewni co do wpływu akupunktury na ciążę potwierdzoną klinicznie i wskaźnik poronień. Akupunktura może wpływać na przywrócenie regularnych cyklów menstruacyjnych. Akupunktura prawdopodobnie wpłynęła na nasilenie skutków ubocznych (związanych z jej stosowaniem; przyp.tłum.) w porównaniu z akupunkturą pozorowaną.

W żadnym z badań nie wykazano danych na temat wskaźnika żywo urodzonych dzieci i wskaźnika ciąży mnogiej dla porównań akupunktury z aktywnością fizyczną, brakiem interwencji, relaksacją i klomifenem. Badania dotyczące Diane-35 nie mierzyły wyników w zakresie płodności, ponieważ kobiety były zainteresowane jedynie kontrolą objawów.

Byliśmy niepewni, czy akupunktura zwiększyła wskaźnik owulacji w porównaniu z relaksacją lub Diane-35 trzy miesiące po rozpoczęciu leczenia (ocenę owulacji mierzono za pomocą ultradźwięków wykorzystujących fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości do tworzenia obrazu). Pozostałe porównania nie dotyczyły wskaźnika owulacji.

Działania niepożądane zostały opisane w grupie akupunktury w porównaniu z wysiłkiem fizycznym, brakiem leczenia, klomifenem i Diane-35. Należały do nich zawroty głowy, nudności i częste siniaczenie.

Ogólna jakość danych naukowych była niska lub bardzo niska. Obecnie nie ma wystarczających danych naukowych na poparcie stosowania akupunktury w leczeniu zaburzeń owulacji u kobiet z PCOS.

Jakość danych naukowych

Dane naukowe były bardzo niskiej do umiarkowanej jakości, głównymi ograniczeniami były: brak istotnych klinicznie wyników i niewystarczająca ilość danych.