یاسمین: گروه نوزادان در کاکرین با تولید و به‌روز‌رسانی مقالات مروری کاکرین در تلاش است تا اطلاعات جامعی را در خصوص مراقبت از کودکان و نوزادان، بر اساس جدیدترین شواهد، ارائه دهد. آنها در دسامبر ۲۰۲۳ مطالعه‌ای را در خصوص موقعیت بدن هنگام انجام پونکسیون کمری به بیش از ۴۵۰ مطالعه مروری خود افزودند. مرکز کاکرین ایران، مصاحبه «مایک کلارک»، سردبیر پادکست در کتابخانه کاکرین با دو نویسنده همکار از آن مطالعه، «مارکوس گلنتن پرسکوت» (Marcus Glenton Prescott) از «بیمارستان سنت اولاو» (St. Olav’s Hospital) در شهر «تروندهایم» (Trondheim) نروژ و «سارا پسانو» (Sara Pessano) از «بیمارستان اطفال گاسلینی» (Gaslini Children's Hospital) در شهر جنوا (Genoa) ایتالیا در مورد آخرین یافته‌های آن را ترجمه و ضبط کرده است که با صدای سیدمحمد سینا رضوی، غزل سیروس و یاسمین صاحب زمانی می‌شنوید.

سینا: سلام غزل. مایل هستی برای معرفی موضوع این گفت‌وگو، کمی توضیح بدی که پونکسیون کمری چیست و چرا اغلب در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان یا NICU انجام می‌شود؟

غزل: ممنونم سینا، با کمال میل. کشیدن مایع نخاعی یا پونکسیون کمری عبارت است از وارد کردن یک سوزن بین دو استخوان نخاع یا مهره یک فرد، برای جمع‌آوری مقداری از مایع که طناب نخاعی را احاطه کرده است. پونکسیون کمری به دلایل زیاد و در همه سنین انجام می‌شود، و به عنوان روشی تهاجمی در نظر گرفته می‌شود که ممکن است باعث درد یا ناراحتی بیمار شود. گاهی نیز در کودکان تازه متولد شده، برای تشخیص نهایی موارد شک به وجود عفونت شدید، مانند مواردی که مغز و نخاع را تحت تاثیر قرار می‌دهند، صورت می‌گیرد. با این حال، هنوز در خصوص بهترین موقعیت قرارگیری بدن کودک هنگام انجام این روش قطعیتی وجود ندارد. حالا تو به ما در این زمینه بیشتر توضیح بده.

سینا: متشکرم غزل. حین انجام پونکسیون نخاعی، کودک ممکن است بنشیند، به پهلو دراز بکشد یا روی شکم بخوابد. در همه این موقعیت‌ها، پاها و گردن باید کشیده باشند تا فضای میان مهره‌ای باز شود. ما این مطالعه مروری را جهت بررسی تاثیر انتخاب موقعیت قرارگیری بدن بر شانس موفق بودن روش، وقوع درد، یا سایر عوارض جانبی انجام دادیم. حالا از تو می‌خواهم که در مورد یافته‌ها برای ما توضیح بدهی.

غزل: با مرور مقالات موجود در خصوص وضعیت قرارگیری بدن برای انجام پونکسیون کمری، ۵ مطالعه را پیدا کردیم که مجموعا حدود ۱۵۰۰ کودک تازه متولد شده را بررسی کردند. فقط یکی از مطالعات نوزادان را در حالت خوابیده روی شکم با حالت خوابیده به پهلو مقایسه کرده بود، در حالی که بقیه موارد حالت خوابیده به پهلو را با حالت نشسته مقایسه کرده بودند. مطالعات شامل نوزادانی با سن تقریبا بین ۵ ساعت و ۵ هفته با میانگین سن جنینی ۳۱ تا ۴۱ هفته بودند، در حالی که دوره کامل بارداری حدود ۴۰ هفته در نظر گرفته می‌شود. ممنون می‌شوم خلاصه‌ای از یافته‌های اصلی را با ما در میان بگذاری.

سینا: هیچ یک از مطالعات، تعداد دفعات پونکسیون کمری یا تعداد کودکانی را که برای مدت کوتاهی دچار وقفه تنفسی یا آپنه شدند، گزارش نکردند. در یکی از مطالعات که وضعیت خوابیده به پهلو با خوابیده روی شکم مقایسه شد، به این نتیجه رسیدیم که شانس کمتری برای موفقیت حین نخستین تلاش در کودکانی که در موقعیت خوابیده به پهلو بودند، وجود داشت، اما هیچ داده‌ای از نرخ ضربان قلب آهسته، سطوح پائین اکسیژن خون، زمان سپری شده تا موفقیت در انجام پونکسیون کمری، یا دوره‌های آپنه گزارش نشد. در مطالعاتی که حالت خوابیده به پهلو را با وضعیت نشسته مقایسه کردند، تفاوت کم یا عدم تفاوت را در شانس موفقیت در حین نخستین تلاش مشاهده کردیم؛ به نظر میاد در حالت خوابیده به پهلو، خطر بالاتری از نظر ضربان آهسته قلب یا سطح پائین اکسیژن خون وجود داشت؛ در تعداد مواردی که آپنه اتفاق افتاد تفاوت چندانی مشاهده نشد؛ و در خصوص اینکه کدام موقعیت اجازه می‌دهد پونکسیون کمری سریع‌تر انجام شود، مطمئن نیستیم.

غزل: ممنونم سینا حالا می‌پردازیم به معنی این یافته‌ها در بالین. به دلیل تعداد کم مطالعاتی که هر مقایسه را بررسی کردند و اینکه هیچ‌کدام از آنها تمامی پیامدهای مورد نظر ما را ارائه ندادند، سطح اطمینان به یافته‌ها تقریبا پائین است. به علاوه، تفاوت میان گروه‌ها اغلب کم بود و روش‌های مورد استفاده می‌توانستند منجر به خطا شوند، برای مثال، ممکن است محققان در خصوص وضعیت قرارگیری مورد استفاده برای بدن نوزادان آگاه بوده باشند. این نشانگر آن است که انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است و ما در این باره پیشنهاداتی داریم.

سینا: بله، ما به ویژه علاقه‌مندیم که مطالعات آینده از ابزارهای معتبر درجه‌بندی درد استفاده کنند تا تاثیر این سه موقعیت بر میزان درد مشخص شود. همچنین خواستار انجام مطالعاتی برای یافتن سایر فواید یا مضرات بالقوه کشیدن مایع نخاعی در نوزادان دراز کشیده در موقعیت‌های مختلف هستیم. جزئیات بیشتری را در این خصوص در مطالعه مروری کامل ارائه خواهیم کرد و در پایان این گفت‌وگو، غزل، لطفا بگو که این مطالعه را کجا می‌توان یافت؟

غزل: ممنونم. این مطالعه مروری به صورت آنلاین در وب‌سایت کتابخانه کاکرین به نشانی Cochrane Library دات کام در دسترس است. اگر به وبسایت بروید و عبارت انگلیسی «lumbar puncture position in infants» یا فارسی «موقعیت‌های قرارگیری بدن برای انجام پونکسیون کمری در نوزادان» را جست‌وجو کنید، لینک آن را خواهد دید.

Podcast translated by Shayan Bahadivand Chegini
Podcast edited by Shadi Kolahdoozan
Podcast recorded by Yasmin sahebzamani and Sayed Mohammad Sina Razavi and Ghazal Siroos