عرفان: گروه مروری روده در کاکرین یا Group Cochrane Gut بیش از 220 مقاله مروری را منتشر کرده، از جمله برخی از مطالعاتی که درمان‌‌های عفونت کلستریدیوئید دیفیسیل را بررسی می‌کنند. در اپریل 2023، مطالعه مروری جدید «استفاده از پیوند میکروبیوتای مدفوع در درمان عفونت عود کننده» به این مجموعه افزوده شد. مرکز کاکرین ایران مصاحبه «مایک کلارک» (Mike Clarke)، سردبیر پادکست از کتابخانه کاکرین (Cochrane Library) با «زیو مینکف» (Zev Minkoff) از «بیمارستان کودکان والی» (Valley Children's Hospital) در «مادرا» (Madera) در ایالات متحده آمریکا در مورد این وضعیت و درمان آن را ترجمه و ضبط کرده است که با صدای محمد مهدی احمدی و سید عرفان مجیدی می‌شنوید.

محمد مهدی: کلستریدیوئید دیفیسیل (Clostridioides difficile) که قبلا تحت عنوان کلستریدیوم دیفیسیل (Clostridium difficile) شناخته می‌شد و معمولا با واژه مختصر «C. difficile» یا «C. diff» به آن اشاره می‌شود یک هاگ گرم مثبت تشکیل دهنده باکتری است. C. diff می‌تواند باعث بیماری اسهال تهدید کننده حیات در افراد دارای مخلوطی ناسالم از باکتری‌های روده شود که به نام دیسبیوزیس (dysbiosis) شناخته می‌شود. دلایل زیادی وجود دارد که یک فرد مبتلا به دیسبیوزیس می‌شود، از جمله درمان با مهار کننده پمپ پروتون، بیماری التهابی روده، و وضعیت‌های ایجاد کننده نقص سیستم ایمنی؛ اما شایع‌ترین علت آن، درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها است. این دسته از داروها می‌توانند در برابر عفونت‌های باکتریایی از جمله C. difficile بسیار موثر باشند، اما به باکتری‌های مفیدی که برای میکروبیوم روده‌ای سالم حیاتی هستند نیز آسیب می‌رسانند. درمان خط اول عفونت C. difficile اغلب شامل درمان با آنتی‌بیوتیک‌هایی است که C. difficile را هدف قرار می‌دهند، اما گاهی با قطع آنتی‌بیوتیک‌ها، عفونت عود می‌کند-حالتی که تحت عنوان عفونت C. difficile عود کننده شناخته می‌شود. بنابراین استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت C. difficile عود کننده این پتانسیل را دارد که مانند یک شمشیر دو لبه عمل کند، چرا که آنها می‌توانند دیسبیوز را تشدید کنند.

پیوند میکروبیوتای مدفوع یا «FMT» عبارت است از استفاده از مدفوع یک اهدا کننده‌ی سالم و رساندن آن به دستگاه گوارش گیرنده بیمار، با این هدف که دیسبیوز فرد گیرنده تغییر کرده، تعادل سالم‌تری از باکتری‌های روده ایجاد شود و از بروز عفونت C. diff عود کننده پیشگیری شود. هدف از این مطالعه، ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری استفاده از FMT در درمان عفونت C. difficile عود کننده بود.

شش کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده یا RCT، شامل 320 شرکت‌کننده بزرگسال، پیدا کردیم. دو مطالعه در دانمارک و یک مطالعه در هر یک از کشورهای هلند، ایتالیا، کانادا و ایالات متحده انجام شده بودند. در یک مطالعه روش تجویز، دستگاه گوارش فوقانی از طریق لوله نازودئودنال بود، دو مطالعه فقط از تنقیه یا enema، دو مطالعه فقط از روش کولونوسکوپی، و یک مطالعه از روش نازوژژنال یا کولونوسکوپی استفاده کرده بودند. پنج مطالعه حداقل یک گروه مقایسه داشتند که ونکومایسین (vancomycin) دریافت کردند.

در ارزیابی خطر سوگیری یا bias، برای هیچ یک از پیامدها خطر بالا نیافتیم. شواهدی با قطعیت متوسط نشان داد که استفاده از FMT احتمالا منجر به افزایش قابل‌توجهی در برطرف شدن C. diff عود کننده می‌شود، زیرا طی هشت هفته پس از درمان، 77 درصد از افرادی که پیوند مدفوع دریافت کردند، در مقایسه با 40 درصد از افرادی که با دیگر درمان‌ها تحت مدیریت بالینی قرار گرفتند، دچار عفونت مجدد نشدند. حذف یک مطالعه که دربرگیرنده بخش کوچکی از بیماران دارای نقص سیستم ایمنی بود، نتایج را تغییر نداد. خطر بروز عوارض جانبی جدی و مورتالیتی ناشی از هر علتی ممکن است در گروه FMT کمتر باشد، اما فاصله اطمینان حول برآورد جمع‌بندی شده یا summary estimate زیاد بود و افزایش احتمالی اندک را در خطر این پیامدها نمی‌توان رد کرد. داده‌‌های مربوط به میزان انجام کولکتومی و نمرات کیفیت زندگی در دسترس نبودند.

به‌طور خلاصه، استفاده از FMT احتمالا منجر به افزایش قابل‌توجهی در برطرف شدن عفونت C. diff عود کننده در بیماران بزرگسال با سیستم ایمنی سالم در مقایسه با دیگر درمان‌‌ها مانند تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شود. خطر بروز عوارض جانبی جدی در کوتاه‌مدت ممکن است با FMT کمتر باشد. دستیابی به داده‌های بیشتر از بانک‌های اطلاعاتی بزرگ ثبت ملی در ارزیابی خطرات بالقوه بلندمدت استفاده از FMT در درمان C. difficile عود کننده، می‌تواند مفید باشد.

عرفان: اگر مایل هستید در مورد پیوند میکروبیوتای مدفوع به عنوان درمانی برای C. difficile اطلاعات بیشتری کسب کنید، مرور کاکرین به صورت آنلاین در دسترس است. اگر به وب‌سایت کتابخانه کاکرین به نشانی Cochrane Library دات کام بروید و عبارت فارسی «پیوند میکروبیوتای مدفوع» یا انگلیسی‘fecal microbiota transplantation’ را جست‌وجو کنید، پیوندی را به این مرور و دیگر موارد FMT خواهید دید. 

Podcast translated by Fatemeh Navvab
Podcast edited by Shadi Kolahdoozan
Podcast recorded by Seyed Erfan Majidi and Mohammad Mehdi Ahmadi