در طول 25 سال گذشته، صدها مطالعه مروری کاکرین در ارتباط با تشخیص و درمان انواع مختلف سرطان، از جمله سرطان تخمدان، منتشر شدهاند. در یک مرور منتشر شده در جولای 2022، «کلر داونپورت» (Clare Davenport) از دانشگاه بیرمنگهام (University of Birmingham) انگلستان، و همکارانش، شواهد موجود را پیرامون استفاده از چند تست برای تشخیص آن بررسی کردند. این پادکست، ترجمه مصاحبه «مایک کلارک»، سردبیر پادکست از کتابخانه کاکرین (Cochrane Library)، با «کلر داونپورت» در خصوص یافتههای این مطالعه مروری است.
عارف: در طول 25 سال گذشته صدها مرور کاکرین در ارتباط با تشخیص و درمان انواع مختلف سرطان، از جمله سرطان تخمدان، منتشر شدهاند. در یک مرور منتشر شده در جولای 2022، «کلر داونپورت» (Clare Davenport) از دانشگاه بیرمنگهام (University of Birmingham) انگلستان، و همکارانش، شواهد موجود را پیرامون استفاده از چند تست برای تشخیص سرطان تخمدان بررسی کردند مرکز کاکرین ایران مصاحبه «مایک کلارک» (Mike Clarke)، سردبیر پادکست در کتابخانه کاکرین (Cochrane Library) با «کلر داونپورت» در خصوص یافتههای این مطالعه مروری را ترجمه و ضبط کرده است که با صدای عارف عارفان و مهسا اسماعیلی فلاح میشنوید.
مهسا: نشانههای سرطان تخمدان غیر-اختصاصی بوده، و بیماریهای خفیفتر و کمتر جدی را تقلید میکنند. این مساله باعث دشواری تشخیص آن شده و زنان زیادی به علت این بیماری جان خود را از دست میدهند، زیرا پیش از آن که برای نخستینبار تشخیص داده شود، به خارج از تخمدان گسترش یافته است.
این مقوله به ویژه اهمیت صحیح و دقیق بودن تستها را برجسته میکند. اگر یک تست نتواند سرطان تخمدان را تشخیص دهد، که به عنوان منفی کاذب یا false negative شناخته میشود، و تشخیص بیماری به تاخیر افتد، منجر به نیاز بیمار به انجام جراحی وسیعتر میشود و ممکن است شانس زنده ماندن زن را کاهش دهد. از سوی دیگر، اگر یک تست تشخیص سرطان تخمدان را در شرایطی برای بیمار مطرح کند که این بیماری وجود ندارد - یا به اصطلاح مثبت کاذب-ممکن است منجر به اضطراب بیمار و انجام تستهای بیشتر و انجام جراحی غیر-ضروری شود. بنابراین، برای اجتناب از رخداد این خطاها، ممکن است ترکیبی از تستها استفاده شوند. در این مطالعه، با مقایسه صحت یا accuracy چهار ترکیب مختلف از تستها، این موضوع را بررسی کرده، و به این نتیجه رسیدیم که تفاوتهای مهمی بین آنها وجود دارد.
چهار تست مورد بررسی، شامل این موارد بودند: شاخص خطر بدخیمی یا Risk of Malignancy Index که ترکیب اولتراسوند با تست خونی Cancer Antigen 125 یا CA-125 است؛ الگوریتم خطر بدخیمی تخمدان یا Risk of Ovarian Malignancy Algorithm که ترکیب تستهای خونی CA125 و HE4 است؛ مدل رگرسیون لجیستیک IOTA 2 یا LR2که از اولتراسوند استفاده میکند و ارزیابی نئوپلازیهای مختلف در مدل آدنکسا یا ADNEXکه ترکیبی از تست خونی CA125 و اولتراسوند است.
تعداد 59 مطالعه را با مجموع بیش از 32 هزار زن وارد این مرور کردیم که حدود 9500 نفر تشخیص نهایی سرطان تخمدان را دریافت کردند. یکی از یافتههای کلیدی ما آن بود که بر اساس این که زنان قبل از یائسگی بودند یا پس از آن، تعداد خطاهای مثبت کاذب و منفی کاذب در یک تست، بهطور قابلتوجهی متغیر بود. این مساله باعث میشود جدا کردن آنها در نتایج مهم باشد.
ما متوجه شدیم که از میان چهار تست مورد بررسی، شاخص خطر بدخیمی یا RMIمنجر به بیشترین تعداد سرطانهای تخمدان تشخیص داده نشده در زنان قبل و پس از یائسگی میشود. برای نمونه، در یک گروه متشکل از 100 زن مبتلا به سرطان تخمدان پیش از یائسگی، RMI تشخیص 21 مورد سرطان را از دست میدهد، در حالی که الگوریتم خطر بدخیمی تخمدان یا ROMA 18 مورد، مدل رگرسیون لجیستیک LR2 11 مورد و ADNEX 6 مورد را از دست خواهند داد. در 100 زن مبتلا به سرطان تخمدان پس از یائسگی، RMI تشخیص 15 مورد سرطان، LR2 یا ROMA 9 مورد و ADNEX 7 مورد را از دست میدهند.
این یافتهها پیشنهاد میکنند که ROMA، ADNEX یا LR2 نسبت به RMI بهطور قابل ملاحظهای تشخیص موارد کمتری را از سرطان از دست داده و بر این اساس، باید به عنوان جایگزینی برای RMI در زنان قبل و پس از یائسگی در نظر گرفته شوند. با این حال، انتخاب یکی از این سه مورد بستگی به منابع قابل دسترسی در سیستمهای مختلف مراقبت سلامت دارد. برای مثال، ADNEX و LR2 نیازمند مهارتهای افراد انجامدهنده سونوگرافی هستند در حالی که ROMA فقط به انجام تست خون نیاز دارد.
در نهایت، با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده، مهم است که توجه کنیم اغلب مطالعات وارد شده، در اروپا و در محیط بیمارستانهای تخصصی انجام شدند و برای اثبات این که صحت تستها در زنان مراجعهکننده در سطح سایر جوامع نیز مشابه با موارد فوق است، به انجام تحقیق بیشتری نیاز است.
عارف: اگر مایل هستید درباره این تستها و مطالعاتی که آنها را ارزیابی کردهاند، بیشتر بدانید، و در صورت انجام مطالعات بیشتر، بهروزرسانی این مرور را دنبال کنید، میتوانید نسخه کامل آن را در Cochrane Library dot com با یک جستوجوی ساده برای «تستهای سرطان تخمدان» به زبان فارسی یا tests for ovarian cancer به زبان انگلیسی بیابید.
Podcast translated by Tina Nazari
Podcast edited by Shadi Kolahdoozan
Podcast recorded by Aref Arefan and Mahsa Esmaeili Fallah